تنظیم اصولی قرارداد پرسنلی یکی از مهمترین مراحل شروع کار است. وجود یک قرارداد استخدام اصولی مطابق با قوانین حاکم بر اداره کار به کارگر و کارفرما این امکان را میدهد که از حقوق اولیه و مزایای خود مطلع باشند و در صورت بروز مشکل با تنظیم قرارداد پرسنلی، امکان پیگیری از طریق مراجع قضایی را داشته باشند. تنظیم قرارداد پرسنلی بهصورت اصولی از بروز مشکل و دردسر جلوگیری میکند و به کار مشروعیت میبخشد. به شما میگوییم نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی چگونه است.
در بسیاری از موارد کارگر و کارفرما با اصول و حقوق اولیۀ خود آشنا نیستند. استفاده از مشاوران حقوقی متخصص در زمینه تنظیم قرارداد پرسنلی در پیشگیری و پیگیری مشکلات بسیار کمککننده خواهد بود. در این مقاله با معرفی نحوۀ تنظیم قراردادهای کاری، نکات و ویژگیهای مهم آن را بررسی خواهیم کرد و نگاهی به تبعات عدم وجود آن خواهیم داشت.
نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی چگونه است؟
پیش از آشنایی با نحوۀ تنظیم قراردادهای پرسنلی، بهتر است تعریف درستی از قرارداد پرسنلی داشته باشیم. تنظیم قرارداد کاری به قراردادی گفته میشود که بین یک شخص یا اشخاص حقوقی برای انجام کاری تعیینشده و مشخص تنظیم و نوشته میشود. تمام موارد مهم مانند میزان حقوق، بیمه و سنوات کارگر و سایر وظایف کارفرما در قبال کارمندان خود در تنظیم قرارداد پرسنلی نوشته میشود.
قرارداد پرسنلی طبق قوانین اداره کار تنظیم میشود و بهتر است یک کارشناس اداری و حقوقی بر نحوۀ تنظیم آن نظارت داشته باشد. همچنین توصیه میشود که کارمندان و کارگران نیز پیش از امضای قرارداد با مشاور حقوقی دراینباره مشورت کنند. بهتر است پیش از تنظیم این قراردادها از شرایط و نحوۀ کار آنها باخبر بود چراکه در صورت بروز مشکل نیاز به انجام و طی کردن پروسههای اداری سخت خواهید بود. در تنظیم قراردادهای پرسنلی و کاری دستهبندیهای مختلفی وجود دارد.
انواع قرارداد پرسنلی
همانطور که اشاره شد، قراردادهای پرسنلی انواع مختلفی دارند که تحت شرایط متفاوتی تنظیم و نوشته میشوند. نکات مهمی در قرارداد پرسنل یادداشت میشود که شامل حق و حقوق کارگر و کارفرما در قبال یکدیگر است. بسیاری از کارگران از این شرایط و حقوق اطلاعات کافی ندارند و بهتر است با افراد متخصص در این حوزه مشورت کنند. نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی دارای برخی نکات است.
مجموعه یارا مشاور متشکل از بهترین وکلای حقوقی و مشاوران تخصصی و مشاوره قرارداد کار و وکیل قانون کار است و شما را در تنظیم قرارداد پرسنلی و فرم قرارداد کار موقت همراهی خواهد کرد. کافیست برای اطلاع از هزینه تنظیم قرارداد توسط وکیل با ما تماس بگیرید. در نظر داشته باشید که تنظیم قرارداد پرسنلی اشتباه، تبعات سخت و سنگینی برای شما به همراه خواهد داشت. انواع قراردادهای پرسنلی به چند دسته تقسیم میشوند:
-
قرارداد پرسنلی مقطعی
قرارداد پرسنلی مقطعی یا قرارداد موقت، قراردادی است که برای مدتزمان معینی تنظیم میشود. تاریخ شروع و پایان کار در این قرارداد بسیار مهم است و حتماً باید ذکر شود. کارگر موظف است در مدت زمان ذکر شده کار مشخص را انجام دهد و همچنین کارفرما در تنظیم قرارداد پرسنلی موقت، نمیتواند بدون دلیل خاص و مشخص اقدام به فسخ قرارداد کند.
کاربرد این قرارداد برای موقعیتهایی است که کارفرما به شخصی برای انجام کار معین در بازۀ زمانی کوتاهی نیاز داشته باشد. کارهای پروژهای از این دسته موقعیتها هستند. همچنین این قرارداد برای نیروی کاری که قصد دارد بهصورت موقت در مکانی مشغول به کار شود و تعهدات بلند مدت ندهد نیز مناسب است. در هر صورت باید با نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی آشنا باشید تا یک قرارداد کاری تنظیم کنید..
-
قرارداد پرسنلی دائمی
این قرارداد برخلاف قرارداد موقت بهصورت دائمی و برای مدت نامحدودی تنظیم میشود. قراردادهای دائمی نسبت به سایر قراردادهای پرسنلی مزایا و امکانات بیشتری برای کارگر و کارفرما خواهند داشت. قشر کارگر در تنظیم قرارداد پرسنلی از نوع دائمی، امنیت شغلی دارند و فسخ این قرارداد اصول پیچیده و سختی دارد. شورای اسلامی بهصورت مستقیم بر این مسئله نظارت دارد و کارفرما باید تقصیر کارگر را بهصورت واضح اثبات کند. این قراردادها برای امور مستمر تنظیم میشوند.
-
قرارداد پرسنلی پیمانی
قرارداد پیمانکاری نسبت به دو قرارداد ذکر شده تفاوتهای اساسی دارد. قراردادهای پیمانی یا پیمانکاری مطابق با قوانین اداره کار تنظیم نمی شوند و فقط بر اساس قانون تأمین اجتماعی هستند. در منشور قوانین تأمین اجتماعی تمامی جزئیات و نکات در مورد قوانین تنظیم قرارداد پرسنلی پیمانکاری ذکر شده است و حق بیمه نیز برای آنها تعریف میشود. نکتۀ مهم در خصوص این نوع قرارداد این است که صرفاً تحویل کار سر وقت و اجرای اصولی آن مورد توجه است و توافق بین کارفرما و کارگر کفایت میکند.
-
سایر موارد در نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی
نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی به گونه ای است که در آن نوع دیگری از قراردادها هستند که بهصورت شفاهی تنظیم میشوند. توصیه مجموعۀ ما به شما این است که از قراردادهای شفاهی اجتناب کنید و تمام قراردادهای کاری خود، حتی کوتاه مدت را نیز به صورت کتبی تنظیم کنید. بهتر است نسخهای از آن در دست کارگر و دیگری در دست کارفرما باشد تا از حقوق یکدیگر مطلع باشند. متن این قرارداد باید بهصورت واضح به بررسی نکات مهم، اصول کار و حقالزحمه بپردازد و بدون تکلف نوشته شود.
هدف از تنظیم قرارداد پرسنلی رفع هرگونه ابهام در خصوص حقوق کارگر و کارفرما در قبال یکدیگر است و باید برای نیروی کار و کارفرما قابل درک باشد. همچنین در خصوص ارائه چک و سفته نیز سختگیری داشته باشید و بهصورت شفاف در قرارداد از آن نام ببرید و میزان آن را ذکر کنید.
قرارداد پرسنلی اصولی شامل چه مواردی است؟
تنظیم قرارداد پرسنلی مانند سایر کارهای اداری، چارچوب و ویژگیهای مختص به خود را دارد. پیش از تنظیم و امضای قرارداد پرسنلی بین کارگر و کارفرما، باید به نکات مهمی در آن توجه شود. طول مدت قرارداد پرسنلی و مشخص بودن نوع آن (دائم، موقت، پیمانی) بسیار مهم است. همچنین میزان دستمزد و نحوۀ پرداخت آن نیز باید بررسی شود؛ چرا که کارفرما به لحاظ حقوقی موظف به انجام آن مبلغی است که در قرارداد ذکر شده باشد. سایر مواردی که باید در قرارداد پرسنلی ذکر شوند عبارتاند از:
- تعیین نحوه و شرایط پرداخت بیمه برای کارگر
- وظایف و مسئولیتهای دوطرفۀ کارگر و کارفرما در قبال یکدیگر
- ذکر تاریخ تنظیم قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما
- ذکر میزان ساعت کاری و مشخص کردن روزهای تعطیل
- ذکر محل اشتغال کارگر
- نحوه و شرایط تمدید قرارداد کار
- شرایط فسخ قرارداد پرسنلی
- ذکر اصول و قوانین مهم محل کار
- ذکر شرایط و میزان خسارت قرارداد کار
- بررسی ضمانتنامههای قرارداد
- سایر موارد مهمی که طرفین الزامی بر درج آن در قرارداد رسمی میبینند.
حقالزحمه قرارداد پرسنلی به چه صورت است؟
یکی از مهمترین بخشهای موجود در قرارداد کار در نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی، میزان حقوق و حقالزحمۀ دریافتی توسط کارگر است. دقت داشته باشید که ارزش و حقالزحمۀ ذکرشده در قرارداد کار نباید از میزان حقوق اداره کار کمتر باشد. قانون اداره کار در این مورد بسیار سخت است و تمام جوانب را برای عدم فرار کارفرماها از قوانین اداره کار بررسی کردند. بهطورکلی در تنظیم حقالزحمه قراردادهای کاری سه دسته وجود دارد؛ کمتر از حقوق اداره کار، مطابق با قانون اداره کار و بیشتر از قانون اداره کار.
بهصورت کلی و مطابق با قوانین شورای عالی، میزان حقوق نباید کمتر از قانون کار باشد. تبعات تنظیم چنین قراردادهایی برای کارفرمایان بسیار سنگین است و تمام قوانین حقوق اداره کار اجباری هستند. همچنین افرادی وجود دارند که میزان اضافهتری از حقوق پایه برای حق مأموریت، اضافهکار، حق مسئولیت و سایر موارد دریافت میکنند. این مبلغ معمولاً در تنظیم قرارداد پرسنلی ذکر نمیشود و یک توافق شفاهی یا کتبی بین کارگر و کارفرما محسوب میشود.
بیمه در انواع قراردادهای پرسنلی
پرداخت بیمه در هر قراردادی متفاوت است. قراردادهای پرسنلی معین مانند قراردادهای دائمی و مقطعی از قوانین بیمه تأمین اجتماعی پیروی میکنند و شرایط بیم آنها یکسان است. در قراردادهای دولتی و رسمی، کارمندان علاوه بر سازمان تأمین اجتماعی، مشمول بیمه بازنشستگی کشوری نیز هستند.
قراردادهای پیمانی بهصورت جداگانه منشوری برای بیمه دارند و زیر نظر سازمان تأمین اجتماعی برای آنها مزایایی در نظر گرفته میشود. هرچند نوع بیمۀ آنها با قراردادهای موقت و دائم متفاوت است. سایر کارهای خدماتی نیز مشمول بیمه تأمین اجتماعی خواهند بود.
قوانین حاکم بر تنظیم قرارداد کار
در قانون مصوب شدۀ اداره کار چند مورد مهم در خصوص تنظیم قرارداد و حقوق طرفین ذکر شده است. در قانون 7 قرارداد کاری مورد تأیید اداره کار و امور اجتماعی بهصورت مفصل تعریف شده و به جزئیات آن پرداخته است. در ماده 8 ذکر شده است که در صورتی شرایط تنظیم قرارداد پرسنلی قابلتغییر است که مزایای کارگر به خطر نیافتد.
ماده 9 قانون کار به زیربنا و ویژگیهای ضروری نوشتن قرارداد کاری اشاره میکند که شامل 4 اصل مشروعیت، معین بودن، رضایت و عدم ممنوعیت قانونی است. در ماده 10 قانون کار نیز به نحوۀ نگارش قرارداد کاری پرداخته است و موارد موردنیاز را نام میبرد.
تبعات عدم تنظیم قرارداد کاری صحیح و اصولی
واضح است که عدم تنظیم یک قرارداد پرسنلی اصولی و درست منجر به بروز مشکلات بسیاری میشود. یکی از بزرگترین مشکلات افرادی که در تنظیم قرارداد خود دقت کافی نداشتهاند، عدم وجود شفافیت در خصوص پرداختی کارفرما به کارگر است. در تنظیم قرارداد پرسنلی باید میزان حقالزحمه بهصورت واضح ذکر شود و کارفرما موظف به پرداخت آن در تاریخ مقررشده است.
عدم وجود یک قرارداد کاری معتبر باعث میشود که تاریخ شروع و پایان همکاری بهخصوص در قراردادهای پیمانی و موقت مشخص نباشد. این موضوع برای کارفرمایان محترم نیز موجب ایجاد دردسر میشود چراکه عدم ذکر کردن تاریخ پایان قرارداد و نوع آن باعث میشود که قرارداد شکل دائمی به خود بگیرد. واضح است که در قراردادهای دائمی، کارفرما اجازۀ اخراج کارگر را ندارد و باید دلایل محکمی برای کار خود ارائه دهد و حتی در مواردی خسارت پرداخت کند.
اگر مشاوره و تنظیم قرارداد کار بهصورت اصولی صورت نگرفته باشد، کارفرما نمیتواند کارگر خود را بابت عدم انجام صحیح کار موردنظر مؤاخذه کند. البته ارائه پرینت از صورتحساب و پرداختیهای حقوق، کارفرما میتواند به کمک وکلای حقوقی ماهر از حقوق اولیۀ خود دفاع کند.
بایدها و نبایدهای تنظیم قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما
در نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی بهتر است میزان مرخصی و تعطیلات در فرم قرارداد مشخص باشد. با حقوق یا بدون حقوق بودن مرخصیها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. یکی دیگر از موارد مهم، یادداشت و دریافت مشخصات شخصی کارگر یا کارمند است. موضوع کار و شرح وظایف نیز باید بهصورت شفاف در قرارداد کاری ذکر شود و بدون ابهام در مورد آن صحبت شود.
عدم وجود شرح وظایف دقیق کارگر و کارفرما موجب میشود که در صورت بروز مشکل، در دادگاه قاضی به نفع شما رأی صادر نکند. پس در تنظیم قرارداد خود دقت کنید. قرارداد کاری بهصورت اساسی بر رضای طرفین نوشته و تنظیم میشود و تشریفات خاصی برای عقد این قرارداد لازم نیست.
رضایت دو طرف در قرارداد پرسنلی بسیار مهم است. دقت داشته باشید که نباید میزان حقوق از قانون اداره کار کمتر باشد و حقالزحمۀ پایه از قبل مشخص شده است. همچنین این قرارداد باید مشروعیت داشته باشد و نباید با قوانین اسلامی مغایرت داشته باشد.
چطور از صحت قرارداد خود مطمئن شویم؟
درصورتیکه نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی با استفاده از اصول اولیه صورت بگیرد، باید شامل مواردی نظیر نوع وظیفه، حقوق، مزایا، ساعات کاری، شرایط مرخصی، محل انجام کار و تاریخ قرارداد باشد. این قرارداد باید رضایی نوشته شود و بهصورت یک قرارداد معین و مشروع باشد. همچنین یک قرارداد اصولی به مشخصات بیمه شونده و بیمه کننده نیز اشاره میکند. شمارهحساب کارگر و مقدار حقوق پرداختی نیز در این قرارداد ذکر میشود.
سنوات نیز از جمله مواردی است که باید در نظر گرفته شود. با پایان کار محول شده، قرارداد کار نیز در قراردادهای پرسنلی معین به اتمام میرسد؛ اما درصورتی که قرارداد کار همچنان به مدت یک سال پس از اتمام کار ادامه داشته باشد، کارفرما باید حق سنوات معادل با یک ماه حقوق کارگر یا کارمند را بهعنوان پاداش و مزیت پایان کار به او پرداخت کند.
نتیجهگیری
تنظیم قراردادهای پرسنلی و نحوه تسویه حساب با پرسنل، موضوعی بسیار مهم در محیط کار است و موجب کاهش خسارات احتمالی در مدتزمان کار برای کارگر و کارفرما میشود. درصورتیکه بهطور کامل برای قوانین اولیۀ قراردادهای کاری اشراف ندارید، به شرکتهایی مراجعه کنید که در زمینۀ مشاوره و تنظیم قرارداد کار مشغول هستند.
مجموعه یارا مشاور یک مرجع حرفهای و معتبر در خصوص تنظیم دادخواستهای کارگر و کارفرما، شرکت در جلسات حل اختلاف، تنظیم قرارداد پرسنلی مانند قراردادهای پیمانی، مقطعی و دائمی و آشنا به نحوه تنظیم قرارداد پرسنلی اصولی است. این مجموعه در زمینۀ ارائه مشاوره تخصصی و حرفهای بسیار باسابقه است و وکلای حقوقی ماهر در این مرجع، آمادۀ همراهی و کمک به شما در خصوص احقاق حق کارگر و کارفرما هستند. جهت دریافت مشاوره تخصصی با کارشناسان مجموعه یارا مشاور در تماس باشید.
بدون دیدگاه