تنظیم فرم تسویه حساب یکی از مهمترین مواردی به شمار می‌آيد که حتماً باید به شکل صحیح و با استفاده از دانش حقوقی انجام شود. در هر صورت، لازم است که پس از اعلام پایان همکاری بین کارگر و کارفرما این فرم تنظیم شود.
در واقع باید بیان کرد که فرم تسویه حساب به عنوان یک سند در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای انجام اقدامات قانونی نیز به همین فرم مراجعه می‌شود. از این رو، باید در زمان تنظیم آن از کلیه امور حقوقی مربوطه آگاه بود.
در بسیاری از شرایط، عدم توجه به همین موضوع مهم موجب ایجاد اختلافات بسیار زیادی بین کارگران و کارفرمایان می‌شود که عموماً رسیدگی به آنها هفته‌ها به طول می‌انجامد. با ما همراه باشید تا در این متن به روند تنظیم فرم تسویه حساب و کلیه موارد حقوقی مربوط به آن اشاره کنیم.
تنظیم فرم تسویه حساب ماهانه یا پایان قرارداد کارگر را بیشتر بشناسید.
دفاع از کارفرما
دفاع از کارفرما دفاع از کارفرما دفاع از کارفرما
تنظیم قرارداد استخدام
تنظیم قرارداد استخدام تنظیم قرارداد
تنظیم قرارداد کاری
تنظیم قرارداد کاری تنظیم قرارداد کاری
شکایت از کارمند
شکایت از کارمند شکایت از کارگر
قبول دفاعیات کارفرما
انجام و قبول دفاعیات کارفرما
محاسبه عیدی و پاداش
محاسبه عیدی و پاداش و سنوات
تنظیم دادخواست کارفرما
تنظیم دادخواست کارفرما و کارگر
تنظیم قرارداد پرسنلی
تنظیم قرارداد پرسنلی تنظیم قرارداد
محاسبه عیدی و پاداش
محاسبه عیدی و پاداش و سنوات
تسویه حساب از منظر قانون به چه معناست؟
قانون کار تأکید کرده است که هرگونه استفاده از نیروی کار در کسب و کارها اعم از دائم و موقت باید در چارچوب قرارداد مشخص بین طرفین صورت بگیرد. در همین راستا، مسئله تسویه حساب ذیل قرارداد کار موضوعیت پیدا می کند، به گونه‌ای که کارفرما موظف است که در زمان اتمام موعد قرارداد با پرسنل خود کلیه حق و حقوق آنها را پرداخت کند.
در این صورت، هیچ گونه تعهدی از طرف کارفرما بر کارگر باقی نمی‌ماند. کارفرما باید اسناد مدون و کاملی برای تسویه حساب با پرسنل خود تهیه کند؛ به این ترتیب، در موعد مقرر تسویه حساب، هر کارگر در ازای دریافت حقوق خود باید این اسناد را تکمیل کند و در صورت شکایت، کارگر از این اسناد کارفرما برای دفاع از خود در مراجع قضایی استفاده کند.
در این فرم چه مواردی ذکر می‌شوند؟
در زمان تنظیم فرم تسویه حساب باید به کلیه مفاد مهمی که باید در چنین فرم‌هایی آورده شوند، دقت کرد. در واقع، یکی از مهمترین وظایف فرد تنظیم‌کننده نیز همین امر است و او وظیفه دارد تا پیش از ارائه فرم تسویه به کارگر و دریافت امضای او، این موارد را به طور کامل مرور کند.
همان طور که می‌توان حدس زد، مهمترین بخشی که در یک فرم تسویه حساب به آن پرداخته می‌شود، بخش «حقوق و مزایا» است که توسط کارگر مطالبه می‌شود. حقوق و مزایای کارگر باید پیش از تنظیم کامل فرم تسویه حساب محاسبه شود تا روند تنظیم این فرم به طول نینجامد.
مبلغ کل حقوق و مزایا به شکل کامل و واضح در فرم تسویه ذکر می‌شود تا کارفرما از کلیه درخواست‌های کارگر در این زمینه اطلاع پیدا کند. از سوی دیگر، کارگر می‌تواند با مطالعه این فرم از میزان حقوق و مزایای باقی‌مانده خود اطلاع یابد.
از جمله سایر مواردی که باید حتماً در فرم تسویه حساب ذکر شوند، می‌توان به مشخصات کامل کارگر و کارفرما اشاره کرد. علاوه بر این موارد لازم است که تاریخ انجام تسویه و همچنین مهر و امضای هر دو طرف در فرم و در مکان مشخص خود ثبت شوند.
در چه مواردی باید این فرم تنظیم شود؟
نیاز به تنظیم فرم تسویه حساب در موارد مختلفی مشهود است. اولین مورد به زمانی اختصاص دارد که مدت زمان قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما به پایان می‌رسد. به عنوان نمونه، پس از شش ماه، کار مورد نظر تکمیل شده است و اکنون باید یک فرم تسویه حساب بین کارگر و کارفرما تنظیم شود. این شرایط رایج‌ترین و عمومی‌ترین حالتی است که در آن نیاز به یک فرم تسویه حساب احساس می‌شود.
حالت بعدی مربوط به زمانی است که به دلیل مشکلات به وجود آمده کارفرما تصمیم به اخراج کارگر دارد. به طور کلی، حتی در زمان اخراج یک کارگر نیز باید حتماً فرم تسویه حساب مشخصی برای او تنظیم شود و در آن نسبت به تعیین مواردی همچون حقوق باقی‌مانده و پاداش اقدام گردد. در غیر این صورت، کارگر می‌تواند با مراجعه به اداره کار نسبت به عدم دریافت حقوق خود اعتراض کند.
یکی دیگر از شرایطی که در صورت وقوع آن باید به فکر تنظیم فرم تسویه حساب باشید، انصراف کارگر از کار است. در پاره‌ای از موارد ممکن است کارگر به دلایل شخصی قصد ادامه فعالیت را نداشته باشد و به نوعی از فعالیت درخواستی استعفا دهد. در این شرایط نیز باید یک فرم مشخص برای تسویه حساب تنظیم شود تا کارگر و کارفرما بتوانند با مراجعه به آن از حق و حقوق کلی خود در مقابل یکدیگر با خبر شوند.
بازه زمانی متفاوت برای تنظیم این فرم
برای تنظیم فرم تسویه حساب در شرایط عادی می‌توان بازه‌های زمانی ماهانه یا سالانه را در نظر گرفت. قاعدتاً در مدل ماهانه لازم است که برای هر کارگر یک فرم تسویه حساب شامل حقوق و مزایای او در همان ماه تشکیل شود. فرم‌های سالانه نیز مختص به زمانی هستند که قصد دارید در پایان سال با کارگران خود تسویه حساب نهایی را انجام دهید. هر یک از این موارد ارزشمند هستند.
مراحل کلی تسویه حساب
اولین و مهمترین گام در این زمینه همان تنظیم فرم تسویه حساب محسوب می‌شود که حتماً باید با دقت بالایی انجام شود. پس از این که فرم مورد نظر تکمیل شد، نوبت به «تسویه اداری» می‌رسد. در این مرحله، کارگر باید کلیه ابزاری را که از سوی کارفرما در اختیار او قرار داده شده است، به شرکت بازگرداند.
پس از این گام نوبت به «تسویه حساب مالی» می‌رسد که در آن کارگر به بخش حسابداری مراجعه می‌کند تا بتواند باقی‌مانده حقوق و مزایای خود را دریافت کند. امروزه این امر به صورت کاملاً الکترونیکی صورت می‌گیرد تا میزان خطا کاهش پیدا کند.
گام بعدی را می‌توان تعیین وضعیت و شرایط مربوط به بیمه بیکاری دانست. برای مشخص شدن بیمه بیکاری نیز باید استعلام‌های مشخصی از سوی اداره کار دریافت شوند تا کارگر بتواند مستمری مورد نظر خود را دریافت کند. در پایان نیز اگر کارگر درخواستی مبنی بر دریافت «رضایت‌نامه از کارفرما» داشته باشد، می‌تواند مراتب مربوط به این موضوع را دنبال کند. داشتن یک رضایت‌نامه می‌تواند منجر به تسهیل یافتن یک شغل جدید برای کارگر شود.
نکته مهم در رابطه با تنظیم قرارداد مربوط به تسویه حساب
یکی از مهمترین نکاتی که باید در رابطه با تنظیم فرم تسویه حساب به آن اشاره کنیم، «کپی نکردن» آن است. در واقع، شما نباید از یک نوع برگه تسویه حساب برای کلیه کارگران خود استفاده کنید. این امر اشتباهی مهلک محسوب می‌شود که عواقب بسیار سنگینی را برای شما به دنبال خواهد داشت.
دلیل تأکید بر چنین موضوعی نیز متفاوت بودن شرایط هر کارگر و ارتباط آن با شما است. به طبع، همه کارگران از یک روند کاری خاصی پیروی نمی‌کنند و در موارد مختلفی همچون مدت زمان کار، میزان حقوق دریافتی، میزان خسارات وارد شده از سوی آنها به دستگا‌ه‌های کارفرما و … تمایزات مشخصی دارند.
این شرایط باید به طور کامل در زمان تنظیم کردن فرم تسویه حساب مورد بررسی قرار بگیرند. از این رو، باید برای هر یک از کارگران فرم جداگانه‌ای تنظیم شود. کپی کردن فرم تسویه حساب پیچیدگی کلی این فرم‌ها را افزایش می‌دهد و منجر به ایجاد اختلافات گوناگونی بین کارفرما و کارگران و حتی در بین خود کارگران خواهد شد. با تنظیم جداگانه هر فرم می‌توان از این بابت اطمینان خاطر داشت که فرم مذکور به صورت اختصاصی فقط مربوط به کارگری است که به دلایل مختلف در حال قطع ارتباط با آن هستیم.
لزوم تنظیم این فرم توسط مراجع آگاه
برخی از افراد تصور می‌کنند که تنظیم فرم تسویه حساب امری ساده است و به همین دلیل، در هر شرایطی می‌توان آن را به انجام رساند. باید بیان کنیم که این تصور کاملاً مردود قلمداد می‌شود؛ زیرا تهیه چنین فرم‌هایی باید با استفاده از دانش حقوقی و با یک دید جامع و کامل به رابطه بین کارگر و کارفرما صورت بگیرد.
همان طور که در طول متن گفته شد، فرم مخصوص تسویه حساب را باید به شکلی تنظیم کنیم که در آن کلیه نکات جزئی و همچنین تمامی مواردی که ممکن است در آینده زمینه اختلافات مختلف را فراهم کنند، با دقت بالایی ذکر شوند. تنها در این صورت است که حتی در هنگام وجود دعاوی می‌توان از رسیدن حق به حق‌دار اطمینان خاطر داشت.
در اکثر موارد، کارفرمایان به این امر مهم توجهی ندارند و در همان ابتدای کار نسبت به تنظیم فرم مذکور به صورت کلی می‌پردازند، غافل از آن که رعایت نکردن کوچک‌ترین مفاد حقوقی می‌تواند نهایتاً به ضرر آنها تمام شود و بخش بزرگی از دارایی آنها به دلیل شکایت کارگران از دست برود.
از این رو، بهتر است که پیش از اقدام نسبت به تسویه حساب کامل، برای تنظیم فرم تسویه حساب به سراغ یک مؤسسه حقوقی آگاه و باتجربه بروید. مؤسسه اداری و حقوقی یارا مشاور با داشتن وکلای متخصص می‌تواند در کلیه مراحل مربوطه با شما همراه باشد. علاوه بر این، شما می‌توانید از سایر خدمات این مجموعه شامل تنظیم قرارداد استخدام، مشاوره حقوقی اداره کار و همچنین مشاوره تخصصی علیه مطالبات کارگران نیز بهره ببرید.
سخن پایانی
فرم تسویه حساب نقش بسیار مهمی در رابطه با اعلام پایان همکاری بین کارفرما و کارگر دارد. بدون وجود این فرم امکان به وجود آمدن اختلافات حقوقی بین دو طرف به شدت افزایش پیدا می‌کند و مرجع قضایی نیز نمی‌تواند به شکل مناسبی به دعاوی مورد نظر رسیدگی کند.
این در حالی است که اگر برای تنظیم فرم تسویه حساب از متخصصان و مشاوران حقوقی کمک بگیرید، دیگر با چنین مشکل خاصی مواجه نخواهید شد. مؤسسه اداری و حقوقی یارا مشاور با سال‌ها تجربه در این زمینه مفتخر است تا به شما یاری برساند. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان مجرب ما تماس بگیرید تا اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهند.
