وظایف کارگر و کارفرما چیست؟

 وظایف کارگر و کارفرما چیست؟

سه رکن اصلی قانون کارشامل کارگر، کارفرما و کارگاه می‌باشد. در هر رشته و شغلی ابتدا ملزم به دانستن

روح قانون کار می‌باشید که ما در این جلسه به آن خواهیم پرداخت.

تعریف قانون کار از کارگر

طبق ماده 2 قانون کار

کارگر از لحاظ این قانون شخصی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق العمل اعم از مزد، حقوق،سهم

وسایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.

نکات مهم و برجسته این رکن چیست؟

• شخص حقیقی

• با هر عنوان

• تبعیت اقتصادی

• تبعیت حقوقی

• کار معوض

حال به جزئیات این نکات می‌پردازیم.

عنوان ” کارگر شخصی است که … ” به چه معناست؟

• وجود حقیقی دارد

• با فوت یا رفتن این شخص جایگزین نخواهد داشت

در صورتی که کارفرما به دلیل مرخصی گرفتن کارگر، شخصی را جایگزین وی کند هم برای کارگر و هم برای

کارفرما یاعث بروز مشکل می‌شود. بدین دلیل که در صورتی که کارگر جایگزین از کارفرمای مربوطه شکایت

کرده و اثبات کند که به مدت یک هفته در ان مکان به کار پرداخته است، کارگر آن کارفرما محسوب شده و در

حکم کارگر دائم است و کارفرما ملزم به پرداخت جریمه می‌شود. اگر کارفرما در قرار داد عقدشده با کارگر ذکر

کرد که در صورت نبودن کارگر، باید کارگری جایگزین شود بدین معناست که کارگر ازشمول قانون خارج شده

و مشمول قانون کار نمی‌باشد.

شما با هر پست و مقامی، از دیدگاه اداره کار، کارگر محسوب می‌شوید.دریافت حق السعی باعث ایجاد تبعیت

اقتصادی برای کارگر می‌شود و در مقابل نشان می‌دهد که کار وقرار داد او معوض بوده و در ازای کاری که

انجام می‌دهد ملزم به دریافت حقوق می‌باشد.

مسئولیت کارفرما چیست؟

به هنگام بروز هر گونه مشکل در حین کار و به وجود آمدن هرگونه مشکل برای کارفرما یا شخص ثالث

مسئولیت آن با کارفرما می‌باشد.

قراردادهای پورسانتی

تمامی قراردادهای پورسانتی، درصدی و … در صورتی که قرارداد به درستی وضع شود مشمول قانون کار

می‌شوند. تنها در صورتی می‌توانید شخص را از شمول قانون خارج کنید که به تمامی موارد قراردادآگاه بوده

و در قرارداد از بندی استفاده کنید که بتواند فرد را از شمول قانون خارج کند.

نحوه محاسبه مزایای پایان سال این  افراد به چه صورت می‌باشد؟ متوسط 90روزه آخر.

بدین صورت که میانگین 90روز آخر کارگر را محاسبه کرده و حق و حقوق آن را دریافت می‌کنند.

تعهدات کارگر

• اجرای شخصی کار

• حفظ اسرار و اطلاعات

• رعایت دقت در اجرای کار

• اجرای دستورهای کارفرما

• رعایت آیین نامه انضباطی

• مراعات امانات

• عدم تعهد مالی وکاری کارگر در قبال تعهدات بنگاه اقتصادی (کارفرما)

یکی از مهم‌ترین موارد در بنگاه‌های تولیدی حفظ اسرار و اطلاعات می باشد. بنگاه‌های تولیدی به دلیل داشتن

فرمول‌های ویژه از نظر اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار هستند. حتی یکی از مهم ترین قرارداد‌ها، 

قرارداد عدم افشای اطلاعات است.

سوال

به جز قرارداد افشای اطلاعات از چه طریقی می‌توان کارگر را ملزم به عدم افشای اطلاعات و جلوگیری از

خروج وی کرد؟

کارفرما می‌تواند تعهدی از کارگر دریافت کند مبنی بر این که بابت آموزش وی هزینه‌هایی صورت گرفته که

کارگر را ملزم به عدم خروج از بنگاه می‌کند. یکی دیگر از راهکارهای موثر، شریک کردن کارگر در سود

شرکت است.

پول همیشه کارساز نیست، روحیه دهید!

لازم به ذکر اس1 یکی از مهم‌ترین مواردی که کارفرمایان برای پایبند کردن کارگر به بنگاه اقتصادی باید به

آن توجه کنند، ساپورت کردن وی از طریق روحیه و انگیزه می باشد.

مدیران موفق چه کسانی هستند؟

مدیرانی که کار گروهی در شرکت و بنگاه اقتصادی خود داشته باشند.

رعایت دقت در اجرای کار

کارگر باید در اجرای کارهای خود دقت داشته باشد هرنوع قصور که در آئین نامه ذکر شود و محرز شود که

قصور انجام گرفته شود کارفرما می تواند کارگر مربوطه را اخراج کند.

رعایت آئین نامه انضباطی

یکی از مهم ترین موارد ورود به هرموسسه یا شرکتی درخواست آین نامه از سمت شرکت می‌باشد.

مراعات امانت 

طبق ماده 45 و 46 قانون کار کارفرما تحت هیچ عنوانی حق کسر حقوق از کارگر خود را ندارد.چگونه

می‌توان کارگران را نسبت به نگهداری وسایل مسئولیت پذیر کرد؟ یکی از بهترین و اساسی ترین روش‌ها این

است که در قرارداد ذکر شود که چه وسایلی در اختیار کارگر می باشد و تمامی مسئولیت آن وسایل با کارگر

است.

عدم تعهد مالی وکاری کارگر در قبال تعهدات بنگاه اقتصادی (کارفرما)

کارگر در سود یا زیان شرکت دخالتی ندارد در مقابل کارگر حق ندارد بدون هماهنگی کارفرما با کسی قرارداد

عقد کند.

در صورتی که بنگاه اقتصادی دارای تنها یک کارگر باشد و آن کارگر درخواست مرخصی داشته باشدکارفرما

ملزم به پذیرش مرخصی از سمت وی بوده و از طریق موسسات تامین نیرو می‌تواند شخصی راجایگزین وی

کند که آن شخص برای هر مدت زمانی که زیر نظرکارفرما به کار می پردازد مشمول قوانین کار می باشد.

خروج گارگران از شمول قانون کار

• واگذاری شخصی کار

• کاربا ابزار شخصی و مشخص نبودن ساعت کار

کدام یک از مشاغل زیر مشمول قانون کار نیستند؟

• بازاریاب ها بستگی به قرارداد دارد

• راننده آژانس

• مدرس ساعتی

• پزشک بیمارستان

• رئیس هیئت مدیره

1. راننده آژانس

زمانی که بنگاهی راننده ای جهت انجام امور خود درخواست می کند که وسیله نقلیه متعلق به خودراننده

است، یک قرارداد پرسنلی با کارگر و یک قرارداد اجاره ای برای وسیله نقلیه وی عقد می‌شود.

2. مدرس ساعتی

در صورتی که به طور خصوصی به کار بپردازد مشمول قانون کار نمی‌باشد اما در صورتی که برای کارفرما یا

تبعیت دستوری و حقوقی کار کند شامل قانون کار می باشد.

3. پزشک بیمارستان

در صورتی که در مطب خصوصی کار کند مشمول قانون  نمی‌شود.

4. رئیس هیئت مدیره

بستگی به نوع قرارداد دارد. در صورت موظف بودن شامل قانون کار می‌شود.

نتیجه گیری

تفاوت کارگر با افرادی که مشمول قانون کار نیستند (مانند پیمانکار)

کارگران مشمول قانون کار

• وسایل کار راکارفرما تهیه

• در پایان ماه حقوق دریافت می‌کنند

• کار شخصی باید انجام شود

• در لیست بیمه پرسنلی

• در لیست مالیات حقوق

کارگرانی که مشمول قانون کار نیستند

• وسایل کار با خود شخص است

• پرداخت بر اساس نتیجه است

• کار را می تواند واگذار نماید

• در لیست بیمه پرسنل نمیباشد

• در لیست گزارش فصلی و یا در لیستی وارد نمی‌شود (مشاوران تبصره1 ماده 86)

تعریف قانون کار از کارفرما

طبق ماده 3 قانون کار

کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار

می‌کند.

کارفرما حقوقی

شرکت‌های خصوصی، موسسات و تعاونی‌ها که در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شده‌اند.

کارفرما حقیقی

دارای جواز کسب، پروانه کسب، شراکت نامه، گزارش بازرس

نکته

مدیران، مسئولان به طور عموم کسانی که عهده دار کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند.

تکالیف کارفرما در قبال کارگر

• پرداخت حق السعی مطالبات کارگرجز دیون ممتازمی باشد

• رعایت شرایط کار(الزام به ساعات کار،عدم ارجاع کار اضافی،استفاده از مرخصی استعلاجی و…)

• پرداخت حق سنوات

• رعایت موارد ایمنی و بهداشت(HSC)(ماده 66 ق.ک)

• پرداخت عیدی و پاداش سالانه

• تسلیم گواهی پایان اشتغال

• آزمایشات طب کار (ماده92 ق.ک و 90 ت .ا)

• بیمه کردن کارگران نزد سازمان تامین اجتماعی

طبق ماده 12 قانون کار

اگر شما مالک شرکتی هستید و تصمیم گرفتید مالکیت شرکت را به فرد دیگری انتقال دهید، مالک جدیدملزم به

رعایت قرارداد های عقد شده از پیش می باشد.

ماده 12

هر نوع تغییر حقوقی در وضع مالکیت کارگاه ، از قبیل فروش یا انتقال به هر شکل ، تغییر نوع تولید ، ادغام

در موسسه دیگر، ملی شدن کارگاه، فوت مالک و امثال این‌ها، در رابطه قراردادی کارگرانی که قراردادشان

قطعیت یافته است موثر نمی‌باشد و کارفرمای جدید، قائم مقام تعهدات و حقوق کارفرمای سابق خواهد بود.

رعایت موارد ایمنی و بهداشت(HSC)(ماده 66 ق.ک) 

یکی از مهم‌ترین موارد در رعایت ایمنی دریافت تایید یه از کارگر مبنی بر فراگیری آموزش‌های مربوط به

کارو ایمنی می‌باشد.

نکته

عیدی و سنوات به اشخاص تعلق می گیرد حتی اگر شخص تنها یک روز کار کرده باشد. حق سنوات می‌تواند

در زمان اتمام قرارداد پرداخت شود اما عیدی باید پایان سال پرداخت شود.

گواهی پایان اشتغال

در صورت پایان قرارداد، شخص می تواند از کار مربوطه خارج شود و حق دریافت گواهی پایان اشتغال

رادارد.

نکته

در صورتی که کارفرما به هر دلیلی تغییر کند، میزان سنوات و سابقه کار کارگران تغییر نمی‌کند.

کارگر کیست؟

قبل از دانستن حقوق و وظایف کارگر بهتر است با خود واژه کارگر آشنا شوید … ماده ٢ قانون کار در تعریف

کارگر چنین گفته است:

« کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد ، حقوق ،سهم

سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.»

این که در این ماده از عبارت “کسـی است که” استفاده شده به این معنا است که کارگر باید شخص حقیقی

باشد و یک موسسه یا شرکت که شخص حقوقی است نمی تواند عنوان کارگر را به خود بگیرد.

پس می توانیم چنین بگوییم که کارگر بودن قائم است بر حقیقی بودن شخص که بتواند موضوع حق وتکلیف

واقع شود.

نکته بعدی در تعریف کارگر در ماده ۲ قانون کار این است که از عبارت “به هر عنوان” استفاده شده است.

از این عبارت در می یابیم که مفهوم کارگر یک مفهوم عام است.

در نتیجه انجام دادن کلیه ی کارها اعم از یدی یا فکری، فعالیت کارگری به حساب می آید و و تفاوتی نداردکه

فرد مهندس باشد یا دکتر.

مثلاً اگر یک پزشکی برای یک بیمارستان یا یک موسسه پژوهشی فعالیت کند، کارگر محسوب شده وشامل

این ماده خواهد شد.

بنابرین مستفاد از توضیحات فوق می توانیم چنین بگوییم که هر کسی که کار خود را تحت هر عنوانی دربرابر

دریـافت مزد با تبعیت از اوامر کارفرما انجام دهد کارگر تلقی شده و تحت پوشش قانون کار قرارخواهد گرفت.

تعهدات کارگر در برابر کارفرما

به طور حتم همه ما می دانیم که کارگر در برابر کارفرما دارای تعهداتی است. در ادامه مهم ترین این تعهدات

را توضیح می دهیم:

انجام دادن کار بصورت شخصی: گفتیم که قرارداد کار که میان کارگر و کارفرما تنظیم می شود قائم به شخص

خود کارگر است در نتیجه ماهیت و طبیعت این روابط باعث می شود که کارگر خود شخصاً کار مدنظر را انجام

دهد.

در ماده ۱ آیین نامه های انضباطی کار در کارگاه ها، اگر کسی در انجام وظایفی که به او محول شده کوتاهی

کند و یا فعل یا ترک فعلی انجام دهد که باعث نقض آیین نامه های انضباطی کارگاه شود، و یااختلالی در روند

طبیعی کار ایجاد کند، کمییت و کیفیت تولید و خدمات کاهش پیدا کند، و یا ضرر و زیانی وارد کند مرتکب

قصور شده و این قصور بر اثر بی مبالاتی و رعایت نکردن حسن انجام کار از جانب کارگرحاصل شده است.

لذا کارفرما این حق را دارد که در مراجع ذی صلاح ضرر و زیان وارد شده به خود رامطالبه و پیگیری کند.

رعایت کردن اصل امانت داری: کارگر در دو جا باید اصل امانت داری را رعایت کند؛ اول امانت داری در

اجراکردن موضوع کار و دوم امانت داری در خصوص اشیایی که به منظور انجام دادن کار در اختیار کارگر

قرارگرفته است.

اطاعت کردن از اوامر کارفرما: با استناد به ماده ۲ قانون کار که عبارت ” به درخواست کارفرما ” آورده

است و طبیعت رابطه کارگری و کارفرمایی متوجه می شویم که یک کارگر ملزم است در مقابل گرفتن مزد

وحقوق، تحت نظارت و مدیریت کارفرما وظایف خود را انجام دهد.

وجود این رابطه میان آن ها باعث می شود که کارگر اوانر و دستورات کارفرما را اجرا کند و در حقیقت این

تعهد کارگر در برابر کارفرما است.

به عبارت دیگر کارگر هم ملزم است اوامر کارفرما را انجام دهد و هم در مجموعه های بزرگ تر، باید اوامر

ودستورات افرادی که دارای سمت مدیر یا سر کارگر و… هستند را منوط به آن که در حدود صلاحیتشان

باشد، اجرا کند.

مراعات کردن قوانین انضباطی در کارگاه: هر کارگاهی یک آئین نامه انضباطی دارد که کارگران آن کارگاه

ملزم به رعایت آن هستند. بر اساس ماده ۲۷ قانون کار نیز، در دو مورد می توان کارگری را اخراج کرد، اول

در جایی که در زمینه وظایفی که به او محول شده است قصور یا کوتاهی کند، و دوم جایی که آیین نامه های

انضباطی کارگاه را نقض کند.

آیین نامه انضباطی به مقرراتی گفته می شود که در چهارچوب قانون کار و متناسب با شرایط و اوضاع

واحوال کارگاه بوسیله کارفرما تنظیم می شود و باید توسط واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل تاییدشده و

پس از آن به وسیله کمیته انضباط کار به اجرا در آید.

حقوق و وظایف کارگر

به موجب ماده ٣۴ قانون کار و اظهارات وکیل اداری در تهران ، حق السعی کارگر شامل کلیه ی وجوه قانونی

می شود که کارگر بر طبق قرارداد کار تنظیم شده میا خودش و کارفرما دریافت می کند.

این وجوه احتمال دارد شامل مزد يا حقوق، هزينه های مسکن، خواروبار، اياب و ذهاب، کمک عائله

مندی،مزايای غير نقدی، سود سالانه، پاداش افزايش توليد و … شود.

علت دریافت حق السعی از جانب کارگر این است که قرارداد کار یک عقد معوض است و کارگر در مقابل

دريافت حق السعی است که حاضر است برای کارفرما فعاليت بدنی يا فکری انجام دهد.

از همین رو حق السعی و مزد یکی از شرایط مهم قرارداد کار است که باید به هنگام تنظیم قرارداد به آن توجه

شود و البته محدودیت هایی نیز در تعیین آن وجود دارد، زیرا این امکان برای طرفين وجود ندارد که برای

مزد، میزانی کمتر از حداقل قانونی تعیین کنند. و چنانچه در قرارداد میزان مزد از حداقل قانونی کمترباشد فاقد

اعتبار است و باید همان حداقل قانونی به کارگر پرداخت شود.

تبعیت کارگر از کارفرما بر اساس قانون کار

به گفته وکیل اداری در تهران یکی دیگر از ویژگی های رابطه کارگر و کارفرمایی که با حقوق و وظایف

کارگر در ارتباط است این است که کارگر باید در محدوده موضوع کار و تمامی مسائل کاری از کارفرما تبعیت

داشته باشد. زیرا فردی که به صورت مستقل برای خود کار می کند، کارگر به حساب نمی آید.

با توجه به ماده ۲ قانون کار و عباراتی که در آن به کار رفته است از قبیل ” به درخواست کارفرما ” و

”دریافت حق السعی “، باید گفت کارگر کسی است که توان و نیروی کار کردن خود را در اختیار کارفرما

قرارمی دهد و در ازای آن حق السعی یا مزد دریافت کند. بنابراین کارگر باید از کارفرمای خود تبعیت داشته

باشد.

کارگر از کارفرما از دو جهت باید تبعیت داشته باشد، که در ادامه به توضیح هر دو می پردازیم:

تابع بودن کارگر از کارفرما از لحاظ حقوقی: این که کارگر باید از کارفرمای خود تبعیت حقوقی داشته باشدبه

این معنا است که چون اداره و مالکیت کارگاه بر عهده کارفرما است، بنابراین بعد از استخدام شدن کارگر در

آن کارگاه، وی وظیفه دارد که مطابق با دستورالعمل ها و اوامر کارفرما کار ها و وظایف کاری خودرا به نحو

احسن انجام بدهد؛ وگرنه امکان دارد عدم توجه به این وظیفه آثاری برای کارگر به دنبال داشته باشد، مثلا

احتمال دارد منجر به اخراج شدن کارگر شود. پس نتیجه این می شود که کارگر از کارفرماتبعیت حقوقی دارد.

تابع بودن کارگر از کارفرما از لحاظ اقتصادی: علاوه بر آن که کارگر از کارفرما تبعیت حقوقی دارد، به لحاظ

اقتصادی نیز از کارفرما تبعیت دارد.

به عبارت دیگر کارگر با این هدف که در برابر انجام کار از کارفرما مزد دریافت می کند حاضر به انجام کارمی

شود پس کارفرما وظیفه دارد که دستمزد کارگر و دیکر مزایای او را بپردازد.

همانطور که در بالا اشاره مردیم کارفرما در پرداخت دستمزد کارگر دارای محدودیت هایی است و نمی تواند

مبلغی کمتر از حداقلی که هر ساله توسط دولت تعیین می شود به کارگر پرداخت کند. لذا از این توضیح در می

یابیم که کارگر از لحاظ اقتصادی نیز از کارفرما تبعیت دارد.

بیمه شدن کارگر توسط کارفرما

به موجب ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرما وظیفه دارد که کارگر خود را بیمه کند. علاوه بر آن در بند الف ماده

4قانون تامین اجتماعی گفته شده است که چنانچه کسی به جهت دریافت مزد مشغول به کار و فعالیت بشود،

باید بیمه تأمین اجتماعی شده و در مقابل پرداخت کردن حق بیمه از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره برداری

کند.

یکی از بهترین وکیل های امور اداری در تهران ، با بهره گیری از تجربیاتی که دارد و با ارزیابی کردن اولیه

موضوع حقوقی، مشکل مراجعه کننده را به صورت کامل بررسی کرده و چنانچه امکان انجام وکالت وجود

داشته باشد اقدام به گرفتن پرونده می کند که این نشان دهنده وجدان کاری وی است.

دعاوی کارگر و کارفرما ممکن است در اثر اختلاف یا عدم توافق آن ها در مسائلی مانند؛ حقوق ، بیمه

،مرخصی یا عدم رضایت هر یک از طرفین از توافق کاری موجود صورت گیرد.

سعی در این است که ، اختلاف کارگر و کارفرما از طریق سازش دو طرف حل شود. در صورت عدم سازش،

هیات های تشخیص و حل اختلاف به حل و فصل اختلاف می پردازند.

یکی از مصادیق دعاوی کارگر و کارفرما بیمه می باشد، کارفرما بر اساس قانون کار موظف است کارگر

رابیمه نموده و ماهیانه مبلغ بیمه را پرداخت نماید. در بیمه تامین اجتماعی حق بیمه با توجه به درآمد

کارگرمحاسبه می شود، ۲۰ درصد از حق بیمه را کارفرما، ۷درصد کارگر و۳ درصد آن را دولت می پردازد.

سازمان تامین اجتماعی به همه ی افراد بیمه شده، خدمات یکسانی ارائه می دهد. ممکن است اختلاف بین

کارگر و کارفرما، با توجه به نحوه ی اجرای مفاد قراردادی که بین آن ها نوشته شده است ایجاد شود.

این اختلافات ناشی از عدم اجرای انجام تعهدات قرارداد از جانب طرفین یا یکی از آنها است. از همین رو،بهتر

است این اختلافات در ابتدا به طریق سازش و میانجیگری حل و فصل و بر طرف گردد.

اختلاف کارگر و کارفرما از جمله دعاوی کیفری بوده و مجازات کیفری برای آن پیش بینی شده است. قانون

کار و دیگر قوانین جزائی به بررسی این دعاوی پرداخته اند.

مانند ضمانت اجراهای کیفری که در مواد ذیل آمده است.مواد ۱۷۱ و ۱۷۶ : جرایم مربوط به حوادث ناشی از

کار.

ماده ۱۷۴: تخلف عدم رضایت حداقل دستمزد کارگر.

ماده ۱۷۲: تخلف ارجاع کار اجباری به کارگر.

ماده ۱۸۳: تخلف خودداری از بیمه نمودن کارگر .

ماده ۱۸۰: تخلف عدم اجرای به موقع آرای قطعی مراجع حل اختلاف و.. هریک از مواد مذکور با توجه به تخلف مورد نظر، مجازاتی را برای خاطی در نظر گرفته اند.

مرجع رسیدگی به اختلاف کارگر و کارفرما

قانون کار در صیانت از نیروی انسانی و تامین امنیت روانی کارگران و کارفرمایان ، نقش محوری و اساسی

دارد. همچنین رسالت مهمی در جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی و صنفی کارگران و کارفرمایان به عهده ی

این مرجع است.

بدیهی است، برداشت ها و تفسیرهای مختلف که در قوانین و قراردادهای کار، وجود دارد سبب ایجادتعارض

در حقوق طرفین و بروز مسائل مختلف می گردد که ممکن است موجب اختلاف فردی یا دسته جمعی در روابط

کارگر و کارفرما شود. رسیدگی درست به این دعاوی موجب خواهد گشت ضمن حمایت ازقشر کارگر، حق

کارفرمایان نیز تضییع نگردد.

ماده ی ۱۵۷ قانون کار، اظهار می دارد رسیدگی به دعاوی و اختلافات کارگر و کارفرما، در هیات های

تشخیص و حل اختلاف امکان پذیر است.

۱- دعاوی بین کارگر و کارفا ناشی از اجرای قانون کار و سایر مقررات کار ، موافقت نامه های کارگاهی

،پیمان دسته جمعی کار و قرار داد کارآموزی باشد.

۲- طرفین قادر به سازش نباشند.

 دعاوی کارگر و کارفرما

در صورتی که موضوع مورد اختلاف از طريق سازش مستقيم ميان کارگر و كارفرما حل نشود، کارگر می

تواند از طريق انجمن صنفي كارگران و يا نماينده قانوني كارگران و كارفرما به اداره كار مراجعه نموده وطرح

دعوی نماید.

مراجع حل اختلاف در قانون کار به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول، هیئت تشخیص نامیده می شودکه به

عنوان مرجع رسیدگی اولیه است. دسته ی دوم، هیئت های حل اختلاف یا تجدید نظر هستند.

در هر استان با توجه به وسعت استان مورد نظر ، چندین هیئت تشخیص و شورای حل اختلاف وجود

دارد.کارگر یا کارفرما می توانند در صورت بروز مشکل جهت حل مشکل به هریک از این مراجع ، مراجعه

نمایند.همچنین مشاوره با وکیل دعاوی کارگر و کارفرما در پیمودن درست این مسیر، نقش بسزایی دارد.

نحوه شکایت از کارفرما

رسیدگی به دعاوی کارگر و کارفرما با توجه به ماده ۲۸ آیین دادرسی کار ، منوط بر این است که فرم

دادخواست و شکایت از کارفرما، از سوی کارگر، کارآموز، یا نماینده ی آن ها به اداره ی تعاون کار و رفاه

اجتماعی تقدیم گردد.

بعد از ارائه ی دادخواست از سوی ذینفع و سپری شدن تشریفات اداری و مراحل قانونی ، هیات تشخیص که

اعضای آن نماینده ی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی، یک نفر از نمایندگان کارگران ، یک نفر

ازنمایندگان مدیران صنایع می باشد تشکیل شده و طرفین دعوا به جلسه خوانده می شوند.

هیات تشخیص در این مرحله تمامی اظهارات طرفین دعوا را مورد بررسی قرار می دهد. پس ازبررسی

محتویات پرونده و بررسی مدارک و اسناد تسلیمی از سوی طرفین تصمیم جهت رای نهایی گرفته می شود.

با استناد به ماده ۱۵۹ قانون کار، طرفین فرصت دارند ظرف مهلت ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ به هر یک از

اصحاب دعوی، نسبت به رای مورد نظر و تصمیم گرفته شده اعتراض نمایند. در صورتی که ، هیچ یک از

طرفین نسبت به رای صادره اعتراضی نداشته باشند، رای مذکور قطعی شده و لازم الاجرا خواهد بود.

وکالت تخصصی در دعاوی کارگر و کارفرما

همان گونه که در مقاله ی فوق ذکر کردیم اختلاف بین کارگر و کارفرما در صورتی که بین دو نفر حل نشود،

شورای حل اختلاف رسیدگی به پرونده را به عهده می گیرد و به احقاق حق ضایع شده می پردازد.

قبل از اینکه با وظایف و تعهدات كارفرما نسبت به كارگر و وظایفی که کارگران بر عهده دارند، به طور کامل

آشنا شویم، باید بدانید که تعریف دقیق کارفرما و کارگر در قانون ایران به چه نحو است؛ زیرا تعریف عمومی

که در ذهن مردم نقش بسته است، کمی با تعریف اصلی و دقیقی که در قانون کار کشور در مواد مختلف آمده

است، تفاوت دارد. کارگران و کارفرمایان در هنگام انجام پروژه‌های مختلف، نسبت به یکدیگردارای تعهدات و

وظایفی هستند که باید تمامی آن‌ها را بر اساس آنچه که در قانون ذکر شده است، رعایت کنند.

در غیر این صورت چنانچه هر دو گروه نسبت به انجام وظایف و تعهداتشان به طور مناسبی اقدام نکنند،

طرفین می‌توانند از یکدیگر شکایت کنند و در صورت اثبات این موضوع، جریمه‌ها و مجازات مختلفی برای

آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.

تعهدات كارفرما نسبت به كارگر و همین‌طور وظایف کارگران، دارای مواد و بندهای متعددی در قانون

کارایران است که تا حد زیادی مخصوصا تکالیف کارفرما در قبال کارگر را تعیین کرده است تا کارگران به

نحومناسبی بتوانند از حقوق خود دفاع کرده و از وظایفشان آگاه شوند. یارا مشاور در این مقاله بعد از معرفی

کامل کارفرما و کارگر، تعهدات کارفرما و کارگر نسبت به یکدیگر را به طور کامل بر اساس مواد مختلف

قانون کار مورد بررسی قرار می‌دهد.

کارفرما چه کسی است؟

ماده 3 قانون کار ایران بیان می‌کند که هرگونه اشخاص حقوقی یا حقیقی که در قبال پرداخت یک حق‌الزحمه

مشخص، با درخواست از تعدادی افراد آن‌ها را عهده‌دار کارهای مختلف می‌کند. البته اکثرکارفرمایان به طور

غیر مستقیم و از طریق افراد واسطه‌گر که نمایندگان کارفرمایان محسوب می‌شوند، با کارگران و افرادی که

انجام پروژه‌هاي مختلف را بر عهده گرفته‌اند، در ارتباط هستند. به عبارت ديگر تمامي تعهدات كارفرما نسبت

به كارگر، از وظايف و تعهدات نمايندگان كارفرمايان و مسئولان اداري مختلف هم محسوب مي‌شود و آن‌ها از

قبل تضمين كرده‌اند كه به طبق قانون به تعهداتشان به نحو كامل عمل كنند.

همانطوركه اشاره كرديم، افراد كارفرما هم اشخاص حقيقي و هم اشخاص حقوقي را شامل مي‌شوند.بر اساس

قانون كار، ميان كارفرمايان و كارگران يا كارمندان دسته‌اي از روابط خاص وجود دارد كه حقوق آن‌ها را

نسبت به يكديگر مشخص مي‌كند. درواقع هدف اصلي از مشخص‌كردن تعهدات كارفرما نسبت به كارگر به

صورت كاملا واضح، دفاع از حقوق اصلي كارگران و فراهم‌كردن بستر مناسب براي آن‌ها به منظور دفاع از

حق خود و شكايت از كارفرما در صورت خودداري آن‌ها از عمل‌كردن به تعهدات كارفرما نسبت به كارگر

مي‌باشد. در ادامه تمامي تكاليف كارفرما در قبال كارگر را به طور كامل شرح مي‌كنيم.

تعهدات و وظايف كارفرما نسبت به كارگر

تمامي كارفرمايان در پروژه‌های مختلف کاری با زمینه‌های متنوع، باید از تمامی مواردی از قانون کار که

مربوط به تدوین تعهدات كارفرما نسبت به كارگر است، اگاهی کامل داشته و به طور کامل بر تعهداتشان عمل

کنند. همانطورکه اشاره شد قوانینی که در ادامه نام برده می‌شوند، به منظور دفاع از حقوق کارگران و حمایت

از کارمندان تنظیم شده است شده است.

• تعیین نوع قرارداد بر اساس شرایط و ویژگی‌های پروژه

در حالت کلی قرارداد کاری که بین کارفرمایان و کارگران عقد می‌شود، ممکن است به صورت موقت یا

غیرموقت و به منظور انجام امور شخصی و واضح باشد. تعیین نوع قرارداد بر عهده کارفرمایان است تا

بعدامشکلی برای طرفین ایجاد نشود.

• رعایت قوانینی که مربوط به شرایط کاری کارگران و کارمندان است.

رعایت شرایط کاری از جمله مهم‌ترین تعهدات كارفرما نسبت به كارگران محسوب می‌شود. این شرایط شامل

موارد متعددی است که در ادامه تک‌به‌تک آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

    1.ساعات کاری کارگران

کارفرمایان باید ساعات کاری در شبانه روز را توسط کارگران در نظر بگیرند که برای مشاغل معمولی طبق

قانون کار 8 ساعت و برای مشاغل سخت 6 ساعت می‌باشد. البته ساعات کاری نوجوانان کمی متفاوت

خواهد‌بود.

    2.جلوگیری از انجام کارهای سخت و خطرناک

طبق ماده 75 قانون کار، کارفرمایان باید از انجام هرگونه فعالیت‌های خطرناکی که احتمال ایجادآسیب‌های

مختلف به کارگران را دارد، جلوگیری کنند. حمل بار بیش از حد مجاز برای سلامتی و هم‌چنین استفاده از

ابزار و تجهیزات سنگین مکانیکی برای زنان و کارگران نوجوان، از جمله این فعالیت‌ها هستند.

    3.استفاده از مرخصی‌های قانونی

بر اساس مواد 66 و 67 قانون کار، کارفرمایان امکان استفاده از مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی را به

زنان کارگر بدهند.

    4.به کار نگرفتن افراد زیر سن مجاز

ماده 79 قانون کار مشخص کرده است که افراد زیر 15 سال به هیچ وجه نباید به عنوان کارگر برای

کارفرمایان مختلف فعالیت کنند.

طبقه‌بندی مناسب مشاغل و تعیین حداقل دستمزد از دیگر شرایط مهم کاری است که رعایت آن‌ها جزوتعهدات

کارفرما نسبت به کارگر می‌باشد.

• پرداخت حق‌السعی کارگران

از جمله مهم‌ترین تعهدات کارفرما نسبت به کارگر، پراخت حق‌الزحمه آن‌ها بر اساس اصول تعیین‌شده

می‌باشد. براساس ماده ٣٤ قانون کار، تمامی مبالغ تحویلی به کارگر به اعتبار قرارداد که شامل مزد یاحقوق،

کمک عائله‌مندی، هزینه مسکن، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، خواروبار پاداش افزایش تولید،سود سالانه

و غیره پرداخت می‌شود، هزینه حق‌السعی کارگران نامیده می‌شود که بر اساس مواد 2 و 3باید طبق قرارداد

عقدشده در زمان‌های مقرری به کارگران پرداخت شود.

• تنظیم امور مربوط به بیمه کارگران

از جمله حساس‌ترین تکالیف و تعهدات کارفرما نسبت به کارگر، رعایت امور مروبط به بیمه کارمندان

وکارگران است. بر اساس ماده 148 قانون کار ایران، کارفرمایان کارگاه‌ها و تمامی مشاغل مشمول این قانون

وظیفه دارند طبق قانون تامین اجتماعی نسبت به بیمه‌کردن کارگران و کارمندان خود اقدام کنند؛ درغیر این

صورت، با توجه به شرایط و امکانات و مراتب جرم، کارفرمایان مجبور به پرداخت جریمه نقدی معادل 2 تا

10 برابر حق بیمه عقدشده خواهند شد؛ بنابراین توصیه می‌شود که کارفرمایان برای جلوگیری از بوجود آمدن

چنین مشکلاتی از مشاوره بیمه تامین اجتماعی بهره ببرند و به کمک یک مشاور خبره دراین زمینه کارگران

خود را مطابق قوانین تامین اجتماعی بیمه کنند.

• ارائه گواهی برای انجام کار

این مورد هم در ماده 187 قانون کار ذکر شده است که بر اساس آن، بعد از اتمام پروژه و درخواست

کارگر،قید مدت، نوع کار و زمان شروع و پایان پروژه انجام شده را به وی اعطا کنند.

• فراهم‌کردن ایمنی مناسب برای کارگران و دراختیارگذاشتن امکانات رفاهی

بهداشت و ایمنی کارگران در محل کار بسیار با اهمیت است که رعایت موارد مربوط به این حوزه هم ازتعهدات

کارفرما نسبت به کارگر محسوب می‌شود. هم‌چنین فراهم‌کردن مکان‌های مناسب برای استراحت، نماز و تغذیه

کارگران از دیگر تکالیف کارفرما در قبال کارگر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه حتما این مقاله را هم مطالعه نمایید:

 کارگر به چه کسی می‌گویند؟

بر اساس ماده 2 قانون کار، به هر فردی که در قبال دریافت هزینه‌ای به عنوان حق‌السعی که تعریف آن را در

قسمت قبل اشاره کردیم، انجام فعالیت یا پروژه‌ای را به صورت تیمی یا گروهی قبول کند، کارگر گفته می‌شود.

بر خلاف کارفرمایان، کارگر حتما باید یک شخص حقیقی باشد و از نظر جنبه‌های مختلف مانند شرایط کاری

تعیین‌شده توسط کارفرما، موارد حقوقی و اقتصادی از کارفرما تبعیت کند و حق‌الزحمه خود را در زمان مقرر

و طبق قرارداد عقدشده دریافت نماید.

تعهدات و وظایف کارگر نسبت به کارفرما

در بین تعهدات کارگر و کارفرما نسبت به یکدیگر، تکالیف کارفرما در قبال کارگران را در بخش‌های قبلی به

طور کامل بررسی کردیم. در ادامه تکامی تعهدات و وظایفی را که بر عهده کارگران است، به طور کامل

بررسی می‌کنیم:

• اجرای کار به صورت شخصی

معمولا در روابط و قراردادهای کاری پای چندین کارگر در کنار کارفرما باز است؛ اصولا ماهیت کار بدین

صورت است که هر کارگر باید وظایف شخضی خود را به نحو احسن انجام دهد و در انجام تکالیف شخصی

خود هیچ‌گونه کوتاهی نکند.

طبق ماده 1 آیین‌نامه انظباطی در قوانین کاری کارگاه‌ها، چنانچه یک کارگرهنگام عمل به وظایف و تکالیف

خود، کوتاهی داشته و خدمات مناسب را ارائه نکند، به نحوی که باعث ایحاد اختلال در امور کارگاه شود،

دچار قصور در کار شده و کارفرمایان می‌توانند از طریق مراجع ذیصلاح،این امور  را پیگیری کنند.

• اجرای مناسب دستورهای کارفرما

بعد از آغاز رابطه بین کارفرما و کارگران، تعهدات کارفرما و کارگر نسبت به یکدیگر کاملا واضح بوده

وکارگران باید در قبال دریافت حق‌الزحمه خودشان اقدام به خدمات‌دهی مناسب برای کارفرمایان مطابق سلیقه

آن‌ها البته با رعايت اصول لازم كنند.

بنابراين پذيرش درخواست كارفرمايان و عمل به آن‌ها ازمشخص‌ترين تعهدات كارگران نسبت به كارفرمايان

محسوب مي‌شود. علاوه بر کارفرمایان، در برخی ازپروژه‌ها که افرادی به عنوان مدیر، مسئول بخش یا

سرکارگر بر فعالیت کارگران نظارت می‌کنند. بدیهی است که کارگران باید از دستوران این افراد البته در حد

صلاحیتی که دارند، تبعیت کنند و کارهای مختلف رابه پیش ببرند.

•  توجه به مقررات انضباطی

به دسته‌ای از قوانین و مقررات که در چارچوب قانون کار و قوانین ناظر بر کارگاه‌های کاری مختلف طبق

شرایط حاکم بر محیط آن‌ها توسط کارفرما تهیه شده و به تایید بخش تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌رسدتا در

مشاغل مربوطه اجرایی شود، مقررات انضباطی گفته می‌شود.

بر اساس ماده 27 قانون کار، ازجمله مهم‌ترین دلایل اخراج کارگر توسط کارفرما، علاوه بر انجام قصور و

کوتاهی در وظایف، عدم رعایت آئین‌نامه انضباطی تصویب‌شده در شغل و مکان موردنظر است. البته رعایت

نظم و انضباط در برخورد باکارگران توسط کارفرمایان اجباری بوده و این مورد جزو تعهدات کارفرما نسبت

به کارگر محسوب می‌شود.

• امانت‌دار بودن

در بسیاری از پروژه‌های مختلفی که در آن قراردادی بین کارفرما و کارگران عقد شده است، پیش می‌آیدکه

بخشی از ابزار و اشیای باارزش و گران‌قیمت اوسط کارفرمایان در اختیار کارگران قرار داده می‌شود

وکارگران باید نسبت به امانت‌داری مناسب و مراقبت از این اشیا توجه و دقت کافی را به خرج دهند.

تعهدات کارگر و کارفرما نسبت به یکدیگر از جمله مسائلی است که موارد مختلف و متعدد آن در قانون

کارکشور ثبت شده است و تمامی کارفرمایان، کارگران و کارمندان بعد از بسته‌شدن قرارداد پیمانکاری باید به

این تعهدات عمل کنند تا مشکلی برای طرفین قرارداد اتفاق نیفتد. البته به نظر می‌رسد، اهمیت تنظیم مناسب

تعهدات کارفرما نسبت به کارگر در ایران بیشتر است؛ چراکه بستر مناسبی برای دفاع از حقوق کارگران و

پیگیری امور مختلف در صورت نیاز، فراهم شده است.

در این مقاله به بررسی تعهدات میان کارفرما و کارگر پرداختیم و تمام مسائل مربوط به این بحث را شرح

دادیم، حال اگر سوال دیگری در این باره در ذهن خود دارید و یا به مشاوره در این زمینه نیاز پیدا کردید؛

می‌توانید با مشاوران ما در قسمت مشاوره بیمه و قانون کار ارتباط برقرار نمایید و سوالات خود را مطرح و

مشاوره دریافت نمایید.

همان گونه که می دانید، امروزه پروژه های عمرانی بسیاری در حال انجام است. به صورت کلی ساخت و ساز

و پروژه های عمرانی، آبادانی یک کشور را تضمین می کند به همین به علت به آن توجه بسیاری دارند.

پروژه های عمرانی به دست مهندسان توانا طراحی و ساخته می شود. در غیر این صورت پروژه مورد نظر با

مشکلات بسیار متعددی مواجه خواهد شد.

لازم به ذکر می باشد که در پروژه های عمرانی سه تیم فعالیت دارند. کارفرما، مشاور، پیمانکار. در مقالات

گذشته به وظایف مشاور و وظایف پیمانکار اشاره کرده ایم. در این مقاله از وب سایت یارا مشاور قصدداریم

تا به بررسی وظایف کارفرما و اختیارات ایشان در پروژه های عمرانی بپردازیم. بنابراین برای کسب اطلاعات

بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

کارفرما چه کسی است؟!

لازم به ذکر است که به استناد ماده ٣ قانون کار که در کشور ما رایج است، کارفرما شخصی است حقیقی یا

حقوقی که کارگر به درخواست و حساب او در مقابل دریافت حق السعی یا حق الزحمه برای او کار می کند. می

توان اذعان داشت که مدیران و مسئولانی که در کارگاه فعالیت می کنند، و به طور عموم کسانی هستند که از

طرف کارفرما انتخاب می شود. نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که کارفرمامسئول تمامی تعهداتی

است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده خواهند گرفت.

در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما

ضامن ومسئول می باشد.

در واقع قانون اداره کار برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق کارگران، شخصیت مدیران و مسئولان را

درکارگاه ها که عهده دار کارگاه هستند از شخصیت کارفرما جدا ندانسته و به همین دلیل به علت استقلال

نداشتن این نمایندگان، کارفرمایان عهده دار تمامی تعهداتی هستند که نمایندگان کارگاه در قبال کارگران دارند.

این موضوع به این دلیل است که نمایندگان مسئول ابلاغ و دستورات کارفرمای اصلی به کارگران و هم چنین

نظارت بر حسن انجام کار، کارگران را عهده دار هستند، به دلیل آن که تعهدی که افراد می پذیرند به اعتبار

شخصیت کارفرما می باشد. با این وصف کارفرمایان باید در انتخاب نمایندگان خود  دقت کافی داشته باشند و

بتوانند در سیر عملکرد آن ها نظارت کرده و بدانند افراد در کارگاه های عمرانی چه اموری را انجام می دهند.

البته کارفرما دارای وظایف و تعهدات بسیاری می باشد که به آن ها در ادامه این مقاله خواهیم پرداخت.

اختیارات کارفرما چیست؟!

همان گونه که بیان کرده ایم، کارفرما به عنوان صاحب اصلی کار دارای وظایف و اختیارات بسیاری است که

باید به آن ها عمل کند. در زیر به برخی از مهم ترین وظایف کارفرما اشاره می کنیم:

• موافقت یا عدم موافقت با مبلغ پیش پرداخت به پیمانکار پروژه:

یکی از اختیارات کارفرما این است که می تواند با مبلغ درخواست شده پیمانکار برای شروع کار موافقت نماید

یا آن را رد کند. به دلیل آن که پول و هزینه های پروژه از طرف ایشان تأمین می گردد.

• اضافه کردن کارهای جدید در پروژه:

برخی از اوقات ممکن است کارفرما بخواهد کارهای جدیدی به پروژه اضافه شود. کارفرما این اختیار را

داردکه از پیمانکار بخواهد یک سری امور جدید انجام شود، که در هر مرحله از کار با رعایت حقوق مالی

پیمانکار، مراحل جدیدی را به کار وارد می کند.

• ایجاد تغییر در زمان بندی انجام پروژه:

لازم به ذکر می باشد که از جمله اختیارات کارفرما، ایجاد تغییر در زمان بندی انجام کار، در هر مرحله‌ای که

کار قرار گرفته است.

• تعلیق کردن پروژه مربوطه:

• کارفرمایان این اختیار را دارند که پروژه عمرانی مربوطه را به حالت تعلیق در آورند. اما این کار به

• صورت موقتی است و تا سه ماه اجازه دارند پروژه را به حالت تعلیق درآورند.

• اعلام اتمام یا خاتمه یافتن کار:

لازم به ذکر است که کارفرما این اختیار را دارد که هر زمان صلاح دانست (با هر میزان پیشرفت کار)، خاتمه

کار را اعلام نموده و با پیمانکار پروژه تسویه نماید.

• فسخ کردن یک طرفه قرارداد:

کارفرما می تواند یک طرف قرار داد را فسخ کند، اما این کار باید بر اساس موارد زیر انجام شود یعنی

درصورتی که موارد زیر اتفاق افتاد، کارفرما حق این را دارد که قرارداد را فسخ کند:

• تأخیر غیر منطقی پیمانکار در انجام کار و تعهدات خود

• رها کردن کار بدون علت و هماهنگی قبلی (بیش از 15 روز)

• انتقال کار به شخص ثالث بدون اجازه کارفرما

• عدم توانایی فنی برای انجام کار

تفاوت کارفرما و صاحب کار چه می باشد؟!

ممکن است شما گمان کنید که کارفرما همان صاحب کار است، اما باید بیان شود که ایشان تفاوت های خاصی

با کارفرما دارد. در بالا به اختیارات کارفرما اشاره کرده ایم و الان بهتر است که تفاوت های صاحب کار و

کارفرما را نیز بیان کنیم. می توان اذعان داشت که کارفرما ممکن است همان صاحب کار باشد وگاهی هم

کارفرما فرد یا شرکت دیگری غیر از صاحب کار است.

در واقع صاحب کار مالک کاری است که باید انجام شود. صاحب کار می ‌تواند کار خود را در صورت نیاز به

یک پیمانکار دیگر واگذار کند و او در نقش کارفرما کار را به چند پیمانکار (کارگر) محول کند. البته این کار

نیزقاعده و قوانین خاص خود را دارد. یا این که صاحب کار خودش به‌صورت مستقیم، تعداد افراد را برای

انجام کار استخدام کند. در این صورت صاحب کار و کارفرما فرد واحدی خواهد بود.

نکته بسیار مهم این است که هر فردی که کارفرما به عنوان مدیر یا سرپرست کار منصوب کند، به عنوان

نماینده قانونی کارفرما به حساب می آید و هر تعهدی که از طرف وی ایجاد شود. کارفرما موظف به انجام آن

خواهد بود.

تعهدات و وظایف کارفرما در مقابل کارگران و کارکنان:

لازم به ذکر می باشد که منصب کارفرما بی وظایف نخواهد بود و ایشان در برابر کارگران و کارکنان پروژه

وظایف و تععهداتی خواهند داشت. از جمله وظایف و تعهدات کارفرما می توان به موارد بسیار مهم زیراشاره

داشت:

• پرداخت حق السعی کارگران و کارکنان پروژه:

لازم به ذکر می باشد که با توجه به ماهيت قرارداد پروژه کاری و هم چنین بر اساس ماده 2 و 3 قانون

کار،قرارداد کار به صورت عقدی می باشد، به همین دلیل است که اولین تعهد کارفرما در قبال کارگران

پرداخت عوض یا حق الزحمه کار انجام شده به کارگران خواهد بود. با استناد به ماده ٣۴ از قانون کار، تمامی

دريافت های قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از موارد ذکر شده در زیر را حق السعی می نامند:

• مزد يا حقوق

• کمک عائله مندی

• هزينه مسکن، خواروبار، اياب و ذهاب

• مزايای غير نقدی

• پاداش افزايش توليد

• سود سالانه و مواردی از این قبیل

•  رعايت شرايط کار:

می توان اذعان داشت که از جمله تکاليفی که کارفرما در خصوص بحث شرايط کار از حیث یا نظر قانون کار

بر عهده دار است، می توان به موارد مهم زیر اشاره داشت:

• الزام به رعايت ساعات کار کارکرد شبانه روز (٨ ساعت) و رعايت ساعات کار مشاغل سخت و زيان آور (۶ ساعت) و هم چنين کار نوجوانان

• تکليف به ارجاع ندادن کار اضافی به کارگر مگر با شرايط خاص که همه آن ها بر اساس قوانین باید انجام شوند (مواد ۵٩، ۶۰، ۶١، ٨٣)

• الزام به رعايت ممنوعيت انجام کارهای خطرناک، سخت و زيان آور و نـيز حمـل بار بيشتر از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسايل مکانيکی برای کارگران زن (ماده ٧۵) و کارگران نوجوان.

• تکليف به رعايت امکان استفاده از مرخصی بارداری و زايمان زنان کارگر و رعايت فرصت شيردهی آن ها به کودکان خود (مواد ٧۶ و ٧٧)

• ممنوعيت به کار گيری افراد کمتر از ١۵ سال (ماده ٧٩)

• پرداخت حق سنوات:

يکی ديگر از تعهدات کارفرمايان پرداخت حق سنوات به کارگران پروژه می باشد که اين تعهد مربوط به زمانی

می شود که قرارداد کار به نحوی پايان می يابد. از جمله مواد قانونی پرداخت حق سنوات می توان به موارد

بسیار مهم زیر اشاره داشت:

• در صورت خاتمه قرارداد کار به کارگری که مطابق قرارداد، يک سال يا کمتر يا بيشتر به کار اشتغال داشته است، برای هر سابقه اعم از متوالی يا متناوب بر اساس آخرين حقوق مبلغی معادل يک ماه حقوق به عنوان مزايای پايان کار به وی پرداخت نماید.

• در صورتی که کارگری در تعليق بوده باشد و اين تعليق به هر شکل وضع شده باشد و کارفرما پس از رفع تـکليف بـا اثـبات دلايل موجه خود در مراجعه حل اختلاف در پذيرفتن کارگر خودداری کند موظف است که به ازای هر سال سابقه کار ۴۵ روز آخرين مزد را به کارگر پرداخت نماید.

• در مواردی که کارفرما، با توجه به تذکرات کتبی و نيز اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار يا مراجعه حل اختلاف، اقدام به فسخ قرارداد کار با کارگری می کند که در انجام وظايف محوله قصور ورزيده يا آيين نامه های انضباطی کارگاه را رعايت ننموده است، بايد علاوه بر مطالبات و حقوق به تعویق افتاده به نسبت هر سال سابقه کار معادل يک ماه آخرين حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به کارگر پرداخت کند.

• در صورتی که پایان یا خاتمه قرارداد کار به لحاظ از کار افتادگی کلی يا بازنشستگی کارگر باشد، کارفرما بايد براساس آخرين مزد کارگر به نسبت هر سال سابقه خدمت حقوقی به ميزان ٣۰ روز به وی پرداخت کند. اين موضوع علاوه بر مستمری است که توسط سازمان تأمين اجتماعی پرداخت خواهد شد.

• اگر خاتمه قرارداد کار در نتيجه کاهش توانايی های جسمی و فکری ناشی از کار باشد (بنا به تشخيص کميسيون پزشکی سازمان بهداشت و درمان منطقه با معرفی شورای اسلامی کار يا نمايندگان قانونی کارگر) کارفرما مکلف است به نسبت هر سال سابقه خدمت معادل ٢ ماه آخرين حقوق را به وی پرداخت نمايد.

• در صورتی که اخراج کارگر از سوی مراجع حل اختلاف غير موجه تشخيص داده شود اما کارگر نخواهد به محل کار خود بازگردد، کارفرما مکلف است براساس سابقه خدمت کارگر به نسبت هر سال ۴۵ روز مزد و حقوق به وی پرداخت کند.

• بيمه کارگران:

شایان به ذکر می باشد که از تکاليف پر اهميت و حساس کارفرمايان که قانون گذار به عهده آن ها نهاده است

بيمه کردن کارگران براساس قانون تأمين اجتماعی می باشد یعنی تمامی کارگران پروژه و کارکنان باید بر

اساس قوانین تأمین اجتماعی بیمه شوند. ماده ١۴٨ قانون کار در اين خصوص بیان می کند که:

• کارفرمايان کارگاه های مشمول اين قانون مکلف هستند بر اساس قانون تأمين اجتماعی نسبت به بيمه کردن کارگران واحد خود اقدام نمايند.

• در صورتی که از بيمه کردن کارگران خودداری نمايند علاوه بر تأديه تمامی حقوق متعلقه به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرايط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جريمه نقدی معادل ٢ تا ١۰ برابر حق بيمه مربوطه خواهند شد.

• پرداخت مطالبات به عقب افتاده کارگران در پايان کار پروژه:

با توجه به اين که حقوق و مطالبات کارگر باید به صورت کامل پرداخت شود و هم چنین بر اساس ماده

22قانون کار، در پايان کار تمامی مطالباتی که ناشی از قرار داد کار و مربوط به دوره اشتغال کارگر در

مواردقانونی است به کارگر و در صورت فوت او به وارث قانونی وی پرداخت خواهد شد. بر همين اساس

حساسيت و اهميت حقوق کارگر از منظر قانون گذار به قدری است که در صورت فوت وراث کارگر می توانند

مدعی مطالبات معوقه و کارفرما نيز محکوم به پرداخت می شود.

• تسليم گواهی انجام کار:

شایان به ذکر می باشد که با استناد ماده ١٨٧ قانون کار، کارفرمايان وظیفه دارند که پس از پايان قرارداد کار

بنا به درخواست کارگر، گواهی انجام کار با قيد مدت، زمان شروع و پايان و نوع کار انجام شده را به وی

تحویل نمایند.

• تأمين ايمنی کارگاه، ماشين آلات و وسايل حفظ سلامت کارگران:

می توان اذعان داشت که کارفرمايان موظـف به رعـايت مقررات حفاظتی کارگاه و مسئول اجرای آن

درراستای تأمين سلامت کارگران و جلوگيری از بروز خطرات ناشی از انجام کار و در هنگام کارمی باشند

واين وظيفه نه تنها رابطه با کارگاه که نسبت به ملحقات آن هم جاری می باشد.

• پرداخت و محاسبه حقوق کارآموزان:

می توان اذعان داشت که کارفرمایان تعهداتی نیز در برابر کارآموزان کارگاه دارند. آن ها باید مدت زمانی راکه

کارآموز برای کارفرما کار می‌کند را جزء سوابق کاری او محسوب کنند و برای او باید دستمزدی را تأمین

نماید. مقدار دستمزدی که کارآموز در آن مدتی که به عنوان کارآموزی کار می کند از کار فرما دریافت می

نماید؛ نباید از مزد ثابت یا مزد مبنا کمتر باشد.

آن مبلغ از مزایای غیر نقدی، کمک هزینه وقتی که به یک کارگر پرداخت می‌گردد به کارآموز هم نیز باید

پرداخت شود و به صرف کارآموز بودن او نباید حق و حقوق ایشان زیر پا گذاشته شود.

مرخصی اجباری فرستادن کارگران توسط کارفرما:

باید بیان شود که کارفرما در صورتی اجازه دارد کارگران خود را به مرخصی اجباری بفرستد و یا کارگاه

خودرا تعطیل کند که تمامی مزایا و حقوق کارگران را در این ایام پرداخت کرده باشد و حقوق آن ها را زیر

پانگذارد.

لازم به ذکر است که تعطیل کردن کارگاه و به مرخصی فرستادن اجباری کارگران بدون پرداخت کردن حق و

حقوق آن ها درست نمی باشد و با قانون نیز منطبق نخواهد بود. در بعضی مواقع کارفرماکارگاه خود را تعطیل

می کند و کارگران خود را به مرخصی اجباری می‌فرستد و آن روزهایی که آنان سرکار نیامده‌ اند را از اصل

مرخصی آن ها کسر می کند، که این موضوع خلاف قانون کار است.

وظایف مربوط به ارائه‌ خدمات رفاهی توسط کارفرما:

بر اساس فصل هشتم قانون کار، کارفرما باید وظایفی در ارائه خدمات رفاهی داشته باشد که در زیر به آن ها

اشاره می شود:

• همکاری با تعاونی ‌های مسکن

• احداث خانه ‌های سازمانی

• ایجاد محل مناسب برای ادای فریضه‌ی نماز

• تأمین غذای کارگران با شرایط مزبور

• ورزش کارگران

• تأمین وسیله‌ی نقلیه در صورت دوری کارگاه و….

نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که برای عدم انجام برخی از آن‌ ها توسط کارفرما، نیز مجازات پیش

‌بینی نموده است.

رعایت آزادی شغل و اجبار نداشتن افراد به کاری معین:

یکی دیگر از وظایف مهم کارفرما، رعایت آزادی شغل و اجبار نداشتن افراد به کاری معین است. لازم به ذکر

است که بر اساس اصل بیست و هشتم قانون اساسی نیز به این مهم تصریح نموده است.

کاراجباری با توجه به قانون کار به هر شکل ممنوع و خلاف قانون می باشد و متخلف علاوه بر پرداخت

دستمزد واقعی که کارگر به موجب انجام آن کار اجباری، استحقاق دریافت آن دارد (اجرت ‌المثل کار انجام

یافته) و جبران خسارت، با توجه به شرایط و کاری که از کارگر خواسته است، به حبس و زندان محکوم

خواهد شد. هرگاه چند نفر به اتفاق یا از طریق یک مؤسسه، شخصی را به کار اجباری مجبور کنند، هر یک

از متخلفان به مجازات ‌های فوق محکوم شده و به طور مشترک مسئول اجرت ‌المثل خواهند بود.

موارد مهمی که در بالا به آن ها اشاره شده است، حداقل‌ وظایف کارفرماست که باید به منظور تضمین امنیت

شغلی کارگر ( حتی پس از اتمام قرارداد کار ) رعایت فرماید. تکالیف برشمرده در خصوص قانونی برای ایجاد

تعادل میان طرفین قرارداد کار می باشد.

کارگر، صاحب کار و کارفرما، صاحب سرمایه هستند و نمی‌توان نسبت به عدم تساوی میان طرفین رابطه‌ی

کار بی ‌توجه بود. بنابراین رعایت حقوق کارگران وکارکنان از موارد بسیار مهمی است که باید رعایت شود.

هم چنین بیان شود که دیگر تکالیف و تعهداتی نیزدر قانون کار برای کارگر بر شمرده شده است. بنابراین

وظایف کارفرما عادلانه بوده و بر اساس قدرت مالی ایشان تعیین خواهد شد.

وظایف کارفرما در حوادث ناشی از کار چه می باشد؟!

همان گونه که می دانید، در هنگام انجام کارهای عمرانی، ممکن است یک سری اتفاقات ناگوار برای افرادو

کارگران رخ دهد. در صورت رخ دادن و به وقوع پیوستن حوادث غیر مترقبه، کارفرما وظیفه دارد موارد

زیررا انجام دهد:

• تماس با مراکز اورژانس و نجات و پلیس

• حفظ صحنه و یا آثار صحنه حادثه

• گزارش به بیمه تامین اجتماعی

• گزارش حادثه به بیمه مسئولیت مدنی (بیمه حوادث)

• وظایف انسانی و هم نوع دوستی

وظایف کارفرما در برابر پیمانکاران:

علاوه بر کارگران، کارفرما در مقابل پیمان کاران نیز وظایفی را بر عهده دارند که در زیر به آن ها اشاره

خواهیم کرد:

• عقد قرارداد با پیمانکار با توجه به شرایط نوع کار:

لازم به ذکر است که این قرارداد می ‌توانند قرارداد موقت، قرارداد غیر موقت و قرارداد برای انجام کارمعین

باشد.

• انجام تعهدات ذکر شده در قرارداد:

کارفرما باید کلیه تعهداتی که در قرارداد ذکر شده را به انجام برساند.

• بیمه کردن پیمانکاران:

می توان اذعان داشت که از جمله وظایف کارفرما این است که پیمانکاران خود را بیمه نماید.

• انجام تکالیف ذکر شده در فصل دو قانون کار:

این تکالیف در حوزه حمایت از کارگران (پیمانکاران) وضع شده است. در این تکالیف کارفرما موظف است به

کارگر مبلغی به عنوان پایان کار پرداخت نماید و حق سنوات او را پرداخت کند و …

• رعایت قوانین و مقررات مربوط به شرایط کار:

در قانون برخی شرایط به عنوان شرایط حداقلی برای کار در نظر گرفته شده است. که کارفرما وظیفه دارد در

راستای انجام وظایف و اختیارات کارفرما آن ‌ها را به انجام رساند.

از جمله مواردی که در زیر به آن هااشاره می شود:

• مواردی مثل رعایت حداقل دستمزد کارگران

• رعایت طبقه بندی کارگران

• رعایت سقف حداکثر ساعات کاری قانون کار

• پرداخت اضافه کاری در زمان کار بیش از حد سقف ساعات کاری

• تعطیلات هفتگی و …

اعطای امکانات رفاهی به پیمانکاران پروژه:

شایان به ذکر می باشد که در قانون کار یک سری تسهیلات و امکانات رفاهی برای پیمان کاران کار غیرموقت

در نظر گرفته شده است. که لازم است کارفرمایان آن را رعایت کنند.

• رعایت بهداشت و ایمنی کار:

کارفرما موظف است محل کار را از نظر بهداشتی و ایمنی برای پیمانکاران مناسب سازی کند. علاوه برتمامی

موارد ذکر شده، کارفرما در مورد حوادث ناشی از کار پیمانکار نیز مسئولیت دارد.

تفاوت پیمانکار و کارفرما چیست؟

1. سازنده پیمانکار را برای اجرای پروژه انتخاب می کند و پیمانکار می تواند پروژه را رد یا قبول کند.

2. کارفرما پیشرفت پروژه را تعیین می کند و پیمانکار موظف به تکمیل کار است

3. اگر پیمانکار تخلفی داشته باشد، کارفرما می تواند قرارداد را فسخ کند

4. همکاری با پیمانکار و کنترل روند و برنامه زمانبندی پروژه به همراه پیمانکار.

بسیاری از شما ممکن است بخواهید بدانید که قرارداد چیست، قرارداد بین پیمانکار و کارفرما و آنچه

درقرارداد وجود دارد. موضوع قرارداد و شرایط آن در این قسمت از مقاله چیست؟

قرارداد بین پیمانکار و کارفرما چیست؟

برگه یا نوشته ای به نام قرارداد که به کار در زمان معین در مقداری که با شرایط خاص مشخص می

شوداشاره دارد و از طرف کارفرما برای تکمیل کار به پیمانکار واگذار می شود و پیمانکار با امضای

قراردادمسئولیت پروژه را بر عهده دارد. به عهده گرفتن. به این ترتیب تیمی از کارگران را برای شروع و

اجرای پروژه استخدام کرد.

چه چیزی در قرارداد ذکر شده است؟

1- در قرارداد باید نام پیمانکار و کارفرما، شماره کشور، آدرس و شماره تلفن تماس و سایر مشخصات

قیدشود.

2-موضوع و ماهیت کار در قرارداد قید شده است.

3– برای پیشبرد و پردازش پروژه، ضمانت نامه پروژه به پیمانکار ارائه می شود و مشخصات ضمانت نامه

درقرارداد قید می شود.

4- محرمانه بودن کار را رعایت کنید.اطلاعات مربوط به کار بین کارفرما و پیمانکار است.هیچ اطلاعات کاری

فاش نمی شود.تا پایان پروژه کلیه اطلاعات بین کارفرما و پیمانکار محرمانه بوده و هیچگونه اطلاعاتی

درزنمی کند. .

پیمانکار برای انجام پروژه کار با کارفرما قرارداد امضا می کند پیمانکار مسئولیت های خاصی را در طول

مدت قرارداد بر عهده می گیرد پیمانکار می تواند از طریق نظارت و کنترل بر روند کار به طور مستقیم بر

کیفیت کار انجام شده توسط کارگر تأثیر بگذارد.

1- انتخاب نوع قرارداد کار به تناسب شرایط مربوط

سه نوع قرارداد کار در قانون کار برشمرده شده است که عبارتند از: قرارداد کار مدت موقت، قرارداد کارمدت

غیرموقت و قرارداد کار برای انجام کار معین. نوع اول مربوط به کارهایی است که طبیعتا مستمر وادامه‌دار

نیستند، درحالی‌که نوع دوم بر خلاف این و مربوط به کارهایی است که طبیعتی دائمی و مستمردارند.

مورد سوم که با توجه به نام آن واضح است که برای کارهای معینی پیش بینی شده‌اند که غیرمستمر هم

هستند. دسته‌بندی ارائه شده باید توسط کارفرما رعایت شود زیرا از لحاظ مقررات مربوط به خاتمه قرارداد

کار، تابع احکام متفاوتی هستند و هدف آنها تضمین امنیت شغلی کارگر است.

۲. انجام تعهدات مندرج در قرارداد کار

کارفرما ملزم است شروط قرارداد را که با توجه به قانونِ کار تنظیم شده‌ یا مزایای بیشتری را که برای کارگر

در نظر گرفته‌اند و کارگر و کارفرما بر آن توافق نمودند، رعایت کند.

۳. رعایت سایر تکالیف مندرج در فصل دوم قانون کار

تکالیفی همچون بازگشت کارگر پس از رفع حالت تعلیق قرارداد کار، پرداخت مزایای پایان کار در مورد

قرارداد کار انجام کار معین و مدت موقت، پرداخت حق سنوات به هنگام اخراج موجه، بازگرداندن کارگر به

کار و پرداخت حق‌السعی او از زمان اخراج تا وقت بازگشت به کار.

۴. رعایت مقررات مربوط به شرایط کار

برخی شرایط کار توسط مقنن به منظور حمایت از کارگر تعیین شده است. مقررات حاکم بر تعیین حداقل

دستمزد، طبقه‌بندی مشاغل، حداکثر ساعت‌های قانونی کار، میزان اضافه‌کاری و حمایت‌های مربوط به آن،

کارهای سخت و زیان آور، تأکید بر تعطیلی هفتگی، ویژگی‌های شرایط کار بانوان و نوجوانان مواردی است

که قانون‌گذار پیرامون شرایط کار به منظور حمایت از کارگر تعیین نموده است.

به عبارت دیگر؛ الزام به رعایت ساعات کار کارکرد شبانه روز (۸ ساعت) و رعایت ساعات کار مشاغل

سخت و زیان‌آور ( ساعت) و همچنین کار نوجوانان، تکلیف به ارجاع ندادن کار اضافی به کارگر مگر با

شرایط مذکور قانون کار،الزام به رعایت ممنوعیت انجام کارهای خطرناک، سخت و زیان آور و نـیز حمـل بار

بیشتر از حد مجاز بادست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن و کارگران نوجوان، تکلیف به

رعایت امکان استفاده از مرخصی بارداری و زایمان زنان کارگر و رعایت فرصت شیردهی آنها به کودکان،

ممنوعیت به کار‌گیری افراد کمتر از ۱۵ سال، حمایت‌های حداقلی است که قانون پیرامون شرایط کار مقرر

کرده است.

۵. رعایت مقررات مربوط به ایمنی و بهداشت کار

ایمنی و بهداشت محیط کار و تضمین آن برای حفاظت از سلامتی کارگران اهمیت زیادی دارد. به این ترتیب

باید اصول کلی فصل چهارم قانون کار و مقررات دقیق و جزئیات پیش‌بینی شده در آیین‌نامه‌های مدون شورای

عالی حفاظت فنی نیز باید رعایت شود.

۶. بیمه نمودن کارگران

طبق قانون تأمین اجتماعی و قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار، مکلفند بر اساس قانون

تأمین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند. همچنین برای این مهم ضمانت اجرایی در

قالب پرداخت جریمه در قانون کار مقرر شده است.

به عبارت دیگر؛ در صورتی که کارفرما ازبیمه کردن کارگران خودداری کند، علاوه بر تأدیه‌ی تمامی حقوق

متعلقه به کارگر (سهم کارفرما)، با توجه به شرایط و امکانات به جریمه‌ی نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق

بیمه مربوطه محکوم خواهد شد.

۷. تعهدات کارفرما در برابر کارگران کارآموز

در قانون کار مقرر شده است که رابطه‌ی استخدامی کارگر در مدت کارآموزی قطع نمی‌شود و این مدت ازهر

لحاظ جزءِ سوابق کاری کارگر محسوب می‌شود. مزد کارگر نیز در مدت کارآموزی از مزد ثابت یا مزد مبنا

کمتر نخواهد بود. مزایای غیر نقدی، کمک‌ها و فوق‌العاده‌هایی که برای جبران هزینه‌ی زندگی و مسئولیت‌های

خانوادگی به کارگر پرداخت می‌شود در دوره‌ی کارآموزی همچنان پرداخت می‌شود.

۸. تکالیف مربوط به ارائه‌ی خدمات رفاهی

فصل هشتم قانون کار تکالیفی را در زمینه‌ی همکاری با تعاونی‌های مسکن، احداث خانه‌های سازمانی، ایجاد

محل مناسب برای ادای فریضه‌ی نماز، تأمین غذای کارگران با شرایط مزبور، ورزش کارگران، تأمین وسیله‌ی

نقلیه در صورت دوری کارگاه و…. برشمرده و برای عدم انجام برخی از آن‌ها نیز مجازات پیش‌بینی نموده

است.

۹. تکلیف به تسلیم گواهی انجام کار

هر چند تسلیم گواهی مزبور به درخواست کارگر صورت می‌پذیرد، اما تعهدی قانونی است که بر دوش کارفرما

استوار است. بنابراین کارفرمایان مکلفند پس از پایان قرارداد کار به درخواست کارگر، گواهی انجام کار با قید

مدت، زمان شروع و پایان، و نوع کار انجام شده را به وی تسلیم نمایند. در هیچ یک از مواد قانون کار

ضمانت اجرایی (اعم از مجازات و جریمه) برای این تکلیف مقرر نشده است.

۱۰. رعایت آزادی شغل و اجبار نداشتن افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره‌کشی از کار دیگری

اصل بیست و هشتم قانون اساسی نیز به این مهم تصریح نموده است. کار اجباری با توجه به قانون کار به هر

شکل ممنوع است و متخلف علاوه بر پرداخت دستمزد واقعی که کارگر به موجب انجام آن کاراجباری،

استحقاق دریافت آن دارد (اجرت‌المثل کار انجام یافته) و جبران خسارت، با توجه به شرایط به حبس محکوم

خواهد شد. هرگاه چند نفر به اتفاق یا از طریق یک مؤسسه، شخصی را به کار اجباری بگمارند، هر یک از

متخلفان به مجازات‌های فوق محکوم و به طور مشترک مسئول اجرت‌المثل خواهند بود.

موارد ۱۰گانه‌ی فوق، حداقل‌ وظایف کارفرماست که باید به منظور تضمین امنیت شغلی کارگر حتی پس از

اتمام قرارداد کار- رعایت کند. تکالیف برشمرده در نصوص قانونی برای ایجاد تعادل میان طرفین قراردادِ کار

است. کارگر، صاحب کار و کارفرما، صاحب سرمایه است و نمی‌توان نسبت به عدم تساوی میان طرفینِ

رابطه‌ی کار بی‌توجه بود. از طرف دیگر تکالیف و تعهداتی نیز در قانون کار برای کارگر برشمرده شده است.

بنابراین وظایف کارفرما که برشمرده شد- عادلانه و مبتنی بر قدرت و توانایی هریک ازطرفین به نظر

می‌رسد.